Gıda israfı ile mücadele zamanımızın en büyük küresel zorluklarından biri. Sadece Türkiye’de her yıl 19 milyon ton gıda çöpe atılırken, bu oran Avrupa Birliği ülkelerinde 88 milyon tonu buluyor.
Gıda israfının önemli bir bölümü gıda hizmetlerini oluşturan ve ‘HoReCa’ sektörü diye adlandırılan otel, restoran ve diğer toplu tüketim yerlerinde oluşuyor. Bu kapsamda, gıda israfı ile beraberinde HoReCa sektöründe gerçekleşen maliyetlerin azaltılması ve ilerleme kaydedebilmek için yapısal değişiklikleri elzem hale geliyor.
Bu boşluğu doldurmak için, FAO, Tarım ve Orman Bakanlığı ve Metro Türkiye güçlerini birleştirerek gıda hizmeti sektöründeki çalışanları gıda kaybı ve israfını azaltmada doğru bilgi ve araçlarla buluşturmak üzere, içerisinde kontrol listeleri ve ipuçları olan bir rehber hazırladı. Rehber, fazla gıda üretimini önlemek ve gıda israfını azaltmak isteyen tüm otel, restoran ve diğer toplu tüketim yerleri için adım adım gıda yönetim stratejisi geliştirmelerine kılavuzluk edecek nitelikte.
FAO Orta Asya Alt Bölge Ofisi Koordinatörü ve Türkiye Temsilcisi Viorel Gutu “Rehber ülke genelinde gıda hizmeti ve HoReCa sektöründe yaygınlaştırılmasıyla beraber, gıda israfının azaltılmasına giden yolda belki sonuçları hemen bir günde ortaya çıkmayacaktır ama kesinle yakın zamanda görünür hale olacak olan büyük bir adım atmış olacağız.” dedi.
Mart’ta başlayan iş birliğinin bir parçası olan kılavuz ile Turkiye’nin otel, restoran, hazır yemek servisi ve gıda hizmeti sektörlerinde gıda israfının azaltılması amaçlanıyor.
Gıdanın depolanmasında, hazırlanmasında, ve tüketiciye sunumundan sonra ciddi miktarda gıda israf ediliyor. Artakalanların (mutfakta, açık büfede veya müşterilerin tabaklarında) nasıl değerlendirileceğine dair bilgi eksikliği ve hatalı tahminler sonucu gerçekleşen fazla mal siparişi ve üretimi, HoReCa sektöründe gıda israfı yönetiminin diğer zayıf noktalarını oluşturuyor. Bu sebeple, gıda kaybı ve israfının olumsuz etkilerini ele alırken, iyi uygulamaların benimsenmesi büyük önem taşıyor.
Bugün FAO ve Gıdanı Koru Kampanyası destekçisi Dilara Koçak’ın moderasyonuyla gerçekleşen kılavuzun çevrimiçi lansmanında ilk sözü alan Metro Türkiye CEO’su Sinem Türüng, “Sürdürülebilirliğin en kritik noktalarından biri şüphesiz gıda israfı ile mücadeledir.” dedi. Türüng sözlerine şöyle devam etti:
“Metro Türkiye olarak biz de gıda israfı ile mücadelemizi çalışanlarımızdan, tedarikçi ve üreticilerimize, en yakın iş ortaklarımız olan HoReCa’ya kadar, kısacası tüm paydaşlarımızı kapsayacak şekilde bütüncül bir yaklaşımla ele alıyoruz. Tarım ve Orman Bakanlığı ve FAO iş birliği ile hazırladığımız bu kılavuz sayesinde, HoReCa ile el ele vererek, gıda israfı ile mücadelemizi daha geniş bir zemine taşımayı hedefliyoruz. Türk ekonomisinin ve toplumunun önemli yapı taşlarından olan yeme – içme sektörü çok büyük bir sektör olduğundan burada israfla mücadelede elde edilecek başarının boyutunun da çok büyük olacağına inanıyoruz. Bu kılavuzda sunduğumuz bilgiler, HoReCa işletmelerinin israfla mücadelede başlangıç yapmasına, kendileri için hedefler koymasına ve faaliyetlerine uyan başarılı bir gıda yönetimi stratejisi geliştirmelerine yardımcı olacak. Bu kılavuz ile tüm HoReCa sektörünü, yarınlarımız tehlike altına girmeden hemen aksiyon almaya ve gıda israfına karşı mücadeleye katılmaya davet ediyoruz.”
“Bakanlık ve Metro Türkiye ile birlikte çalışanları gıda israfını azaltmak ve daha etkili yönetebilmeleri için hazırlandığımız kılavuzu bugün sizlerle paylaşıyor olmaktan çok memnunum” diyen Gutu sözlerine şöyle devam etti:
“Rehber, artakalan gıdanın ayrıştırılması ve ölçümlenmesinden, personel kaynaklı gıda israfının azaltılması için detaylı önleyici eylemlere yönelik personel eğitimlerine, önlenebilir israfın yönetimi ve kurtarılmasından, gıda bağış programı geliştirilmesine pek çok konuyu içeren bir strateji geliştirilmesine yardımcı olacak.”
Gıdanı Koru Kampanyası ile iki Sürdürülebilir Kalkınma Amacı’na (SKA); SKA 2 “Açlığa Son” ve SKA 13 “Sorumlu Üretim ve Tüketim” hizmet ettiklerini vurgulayan Tarım ve Orman Bakan Yardımcısı Ayşe Ayşin Işıkgece, başta FAO olmak üzere sektörle geçekleştirdikleri ortak çalışmalarla sürdürülebilirliğe katkı sağladıklarını ifade etti.
“Gıda zinciri aktörleri için kılavuz çalışmaları yürütüyoruz. Bugün hizmet sektöründe gıda israfı işletme başına yılda yaklaşık 4,2 tonu buluyor. Kısıtlamaların kalkması, bu kılavuzu daha da önemli hale getiriyor. Kılavuzun ilk taslağını Metro Türkiye hazırladı biliyorsunuz, Bakanlık ve FAO olarak bu kılavuza görüş verdik. Bu kapsamda Bakanlığımız 47 paydaşa görüş sordu ve gelen görüşlerden uygun gördüklerine kılavuzda yer verdik. Kampanyamız kapsamında bu kılavuzu tüm sektöre ücretsiz olarak sunuyoruz, GIDANI KORU kampanyası internet sitesinden indirebilirsiniz.” dedi.
METRO AG, Tüketim Malları Forumu kararlarına bağlı ve Dünya Kaynakları Enstitüsü’nün 10x20x30 girişiminin de aktif üyesidir. 10x20x30 girişimini yerelde desteklemek için Metro Türkiye 21 yerel gıda tedarikçisiyle gıda kaybı ve israfına mücadele için destek verecek. Şirket ayrıca 2030 yılına kadar faaliyetlerinde gıda israfını yüzde 50 azaltmak için aktif bir şekilde çalışıyor. METRO AG’nin küresel taahhütlerine katkıda bulunmak amacıyla Metro Türkiye, 2017 yılında, HoReCa sektöründe gıda kaybı ve israfı hakkında farkındalığı arttırmak ve iyi uygulamaları paylaşmak için “Gıda Hareketi” ni başlattı.