İyi bir uyku hem vücut hem de psikolojiyi doğrudan etkiler. Ancak bazen tüketilen besinler uykusuzluk sorununa neden olabilir. Sorunu gidermek için bazı doğal yöntemler denenebilir. Sarı papatya, lavanta, tutku çiçeği gibi. Ancak bilinçsiz uygulanan doğal çözümlerin sağlık problemlerine yol açabileceği unutulmamalıdır.
Dr. Dyt. Çağatay Demir
Günümüzün en yaygın sorunlarından biri olan uykusuzluk, basitçe uykuya dalmakta güçlük çekmek olarak tanımlanır. Günlük olarak yeterli miktardaki sağlıklı uyku, vücut ve beynin düzgün çalışmasını sağlar. Uykusuzluk sebebine yönelik doğal çareler sağlık sorununa sebep olabilir. Bu konuda dikkatli ve bilinçli olmak gerekir.
Yapılan araştırmalar iyi gece uykusunun hafıza, karar verme yetisi, yaratıcılığı geliştirdiğini kanıtlıyor. Uykusuzluk çeken kişiler uyandıklarında kendilerini yorgun, bitkin hissedebilir, günlük işlerini yapmakta zorlanabilir.
Uykusuzluğun tedavisi için birçok yöntem bulunur. Bu yöntemlerden biri de beslenmenin düzenlenmesi olmasıdır. Özellikle akşam yenilenler, uyku kalitesini ve dalma süresini etkiler. Bunun yanı sıra bazı doğal yöntemler uykusuzluğu yenmeye yardımcı olur. Ancak unutulmamalıdır ki bazı doğal yöntemler bilinçsiz uygulanırsa sağlık problemlerine yol açabilir. Her besin herkese aynı etkiyi göstermeyebilir. Bu nedenle uzman görüşü alınmalıdır.
Fast food ve kızarmış yemekler: Yüksek yağlı özellikle de trans yağ içeren yiyeceklerin vücuda zararları sık sık gündeme gelir. Ancak bu yiyecekler aynı zamanda uyku döngüsü ve kalitesini de oldukça olumsuz etkiler. Uyku sorunu yaşamamak için en azından akşam öğünlerinde bu yiyecekleri tüketmemeye özen gösterilmesi gerekir.
Şeker: Basit karbonhidratlı besinler yenildiğinde daha hızlı açlık oluşur. Akşam yemeğinde şekerli besinler tüketildiğinde hızlı açlık oluşur, bu da uykuya geçiş sürecini olumsuz etkiler. İyi uyku için gün içinde özellikle akşam yemeğinde dengeli tabaklar oluşturmak, tüketilecek karbonhidrat çeşidini iyi seçmek çok önem taşır.
Kafein: Kaliteli uyku için en az beş saat öncesinden itibaren kafein içeren bir şey tüketmemek gerekir.
Proteinler: Akşam yemeğinde tek başına protein tüketme, sindirimi uzun süren besinler oldukları için, kaliteli uyku açısından çok iyi bir tercih yapılmamış olunur. Akşam öğününde lifli bir karbonhidrat çeşidi, sebze tüketimi uyku kalitesini artırır. Aynı zamanda yatmadan bir saat önce içilen bir bardak süt, içeriğindeki triptofan aminoasidi sayesinde uyku süresi ve kalitesini olumlu etkiler.
Kedi otu: Farklı araştırmaların sonucunda kediotu kökünün uykuya dalmaya yardım ettiği kanıtlandı. İnsanların daha hızlı ve sağlıklı uyumasına yardımcı olan kediotu kökü, kısa süreli kullanımlar için idealdir. Uzun süreli kullanımı test edilmemiş olan bu bitki, hafif uykusuzluk sorununun çözülmesine yardımcı olabilir. Uyku güçlüğü çeken kişilerde yapılan çalışmaların çoğunda, kapsül olarak alınan 400-900 mg kediotu özünün ya da 450-900 mg kediotu kökünün güvenli ve etkili olduğu gözlendi. Kedi otunun yatmadan 30 dakika ila iki saat arası bir süre önce alınması önerilir.
Tutku çiçeği: Bir diğer adı çarkıfelek çiçeği olan bu bitkinin hafif bir yatıştırıcı etkisi vardır. Ülkemizde bazı uyku ilaçlarının içine de konulan tutku çiçeğinin tadının da güzel olması uykusuzluk sıkıntısı çeken kişiler tarafından çokça tercih edilmesini sağlıyor.
Lavanta: Yatıştırıcı kokuya sahip olduğu için uykuya teşvik etmekte kullanılan bitkilerin başında gelir. Araştırmalar uykudan 30 dakika önce lavanta yağı koklamanın uyku kalitesini olumlu etkilediğini göstermiştir. Lavanta özellikle hafif derece uykusuzluk çeken, genç ve kadınların kullanabileceği etkili uyku teşvik edicidir. Lavantanın kendisi gibi çayı da tatlı ve hafiftir. Çayın içinde demlenen lavanta içindeki yağı iyice bırakacak, uykuya dalmadan önce yatışma, sakinleşmeye yardımcı olur. Yoğun bir günün ardından bir bardak lavanta çayı hem kasları gevşetecek hem de arındırıcı uykuya hazırlar.
Limon otlu çay: Özellikle Orta Çağ’da uykusuzluk belirti ve kaygıyı tedavi etmek için kullanılan limon otlu çay günümüzde de birçok kişi tarafından yaygın olarak kullanılıyor. Limon otunun keskin kokusu, tadı sayesinde çayı lezzetleniyor. Stresi yatıştırma, kasları gevşetmeye yardımcı olan limon otu, uykuya dalmayı kolaylaştırır.
Sarı papatya: Yatıştırıcı etkisi bulunan papatya, uyku sorunu yaşayan kişiler tarafından yaygın olarak kullanılıyor. Beyin içerisindeki uykuya yardımcı kimyasalları etkilemese de kişiyi yatıştırır. Stres, anksiyete gibi uykusuzluğa sebep olan psikolojik etmenlerin önüne geçerek uykuya dalmayı kolaylaştırır. Birçok araştırmayla sakinleştirici etkisi kanıtlanan papatyanın hiçbir yan etkisi bulunmadığı için her yaştan kişi rahatlıkla kullanabilir.
Kafeinsiz yeşil çay: Yeşil çay, birçok farklı bitkinin yapraklarından oluştuğu için geniş bir lezzet profiline sahiptir. Antioksidanlarla dolu bu çay, sakinleşmeye yardımcı olur.
Uykusuzluk Sorununa Doğal Çözümler… yazısı ilk önce Sağlık ve Yaşam üzerinde ortaya çıktı.