Fibromiyaljiyi tetikleyen önemli faktörlerden biri kişilik yapısıdır. Özellikle hassas ve mükemmeliyetçi yapıya sahip insanlarda daha sık görülür. Stresli durumlarda ise ağrı ve yorgunluk belirtileri artar. Bu bireylerde diyet ve egzersiz programlarına ek olarak, terapinin de uygulandığı çalışmalarda fibromiyalji ağrılarının azaldığı, vücudun gevşemeye başladığı görülüyor.
Uzm. Dyt. Merve Öz
Uzman Klinik Psikolog
Kronik bir hastalık olan fibromiyalji yaşam kalitesinin ciddi oranda düşmesine yol açabilir. Nedeni tam olarak saptanamamakla birlikte travma, stres, kişilik yapısı başlıca etkendir. Genellikle fibromiyalji mükemmeliyetçiyi sever. Hassas ve mükemmeliyetçi yapıya sahip insanlarda daha sık görülür. Kaslarda yaygın ağrı, hassasiyet, genel yorgunluk ile kendini hissettirir.
Stres vücutta bağışıklık sisteminin bozulması, baskılanmasına, ağrı, olumsuz duygularla başa çıkma yeteneğini azaltır. Günlük yaşamın ötesinde stresli, travmalı çocukluk öyküleri fibromiyalji belirtilerinin yoğunluk ve sıklığının artmasında etkilidir.
Stres hem neden hem sonuç
Stres; fibromiyaljinin ortaya çıkması, yönetimi ve alevlenmesinde önemli bir etkendir. Eşlik eden semptom ve kronik ağrılar da strese yol açar. Böylece stres ve fibromiyalji arasındaki ilişki kompleks, çok boyutlu bir hal alır.
Hassas ve mükemmeliyetçiler risk altında
Özellikle hassas, duygusal, olaylardan çabuk etkilenen, mükemmeliyetçi kişilerde fibromiyalji daha sık görülür. Bu kişiler felaketleştirici düşünce tarzına çok yatkındır. Başka deyişle yaşanan durumla ilgili en kötü senaryoyu düşündükleri için düşünce tarzı fibromiyaljinin oluşum, sonrasında ağrıların şiddetlenmesine neden olabilir. Stres ve fibromiyalji arasında kompleks, çok boyutlu hatta kısır döngü bir ilişki vardır.
Bilişsel davranışçı terapiyle yüz güldürücü sonuçlar almak mümkün
Felaketleştirici düşünce yapısı bulunan ya da mükemmeliyetçi olan hastalarda ‘Bilişsel Davranışçı Terapi’ yönteminin etkilidir. Düşünce duyguları, duygu davranışları, davranışlar ise yaşamı belirlemektedir. Bilişsel Davranışçı Terapi, olumsuz yönde gelişen koşullanma ve bununla ilişkili olarak gelişen inanç sistemini fark ederek; bu inanç sisteminin düşünce, duygu ve davranışlara yansıma şeklini kişiye göstermeyi amaçlar. Bireylerde diyet ve egzersiz programlarına ek olarak, terapinin de uygulandığı çalışmalarda stresin dolayısıyla fibromiyalji ağrılarının azaldığı, vücudun gevşemeye başladığı görülüyor.
Fibromiyalji Mükemmeliyetçiyi Seçer yazısı ilk önce Sağlık ve Yaşam üzerinde ortaya çıktı.