Doktor önerisi ile kısa veya uzun süreli kullanılan mide koruyucuları şifa olurken önemli sorunlara da zemin hazırlayabilir. Doktor önerisi olsa dahi mide koruyucularının nasıl-ne zaman-ne kadar süre ile hangi dozlarda kullanılacağı çok önemlidir.
Dr. Şeref Kamil Basmacıoğlu
Dahiliye Uzmanı
Mide koruyucular, tıptaki adıyla Proton Pompası İnhibitörleri (PPI’ler), yaygın kullanılan ve mide asidi yapımını azaltan ilaç türüdür. Reçete ve reçetesiz temin edilebilir.
Mide koruyucular ne zaman kullanılır?
Mide koruyucular (PPI’ler) mide asidinin tahrişine bağlı olarak gelişen
– Mide ülseri ve onikiparmak bağırsağı ülseri (peptik ülser hastalığı),
– Özofajit,
– Gastroözofageal reflü hastalığı
– Helikobakter pylori enfeksiyonu gibi çeşitli hastalıkların tedavisinde kullanılmaktadır.
Mide koruyucular ne kadar süre kullanılmalıdır?
Mide koruyucuların (PPI’lerin) tedavi edilen durum için en düşük dozda ve en kısa sürede alınması önerilir. Ancak mide koruyucular sıklıkla gereğinden yüksek doz ve daha uzun süre alınabilir. Hastanın kendisini güvende hissetmesi ihtiyacı ile gerçekleşebilir. Örneğin; ilaç tedavisine hasta hastanedeyken başlandıysa veya hastanın belirtilerinin iyileşip iyileşmeyeceğini görmek için bir deneme olarak başlatıldıysa daha sonra hasta, ilacı bıraktığında yakınmalarının yineleyeceğini düşünerek aynı dozda devam edebilir ve ilacı gereken süreden fazla kullanabilir.
Kısa süreli mide koruyucu kullanımının çeşitli nedenleri vardır. Örneğin; Helikobakter pylori enfeksiyonunu tedavi etmek için antibiyotiklere ek olarak mide koruyucular tipik olarak bir-iki hafta süreyle reçete edilir. Midesinde veya ince bağırsağında ülser olan veya yemek borusunda mide asidi reflüsü ya da kimyasal maddelere bağlı tahrişi olan kişilere 4 ila 12 haftalık bir mide koruyucu kullanımı doktor tarafından reçete edilebilir.
Bir başka kullanım alanı olarak da doktorlar, karın ağrısının nedenini belirlemek için testler yaparken, asit reflü veya hazımsızlığın yol açtığı yakınmaların azaltılması için kısa süreli başlayabilir veya ilaçlarını tamamen bırakabilir.
Her ne amaçla başlanırsa başlasın tedavi süresi sonrası ilaçların azaltılarak bırakılmaları gerekir. Ani bırakmalar yakınmaların tekrarıyla sonuçlanabilir. Bir süre ilaç dozlarının azaltılarak kullanılması gerekebilir.
Mide koruyucular yan etki yapabilir mi?
Herhangi bir ilaç yan etkilere neden olabilir. Mide koruyucuların ise ciddi olumsuz etkileri genellikle nadir görülür; ancak bu ilaçlar akciğer ve ciddi bağırsak enfeksiyonlarının (pnömoni ve C. difficile gibi) riskinde artışla ilişkilendirilmiştir.
Ender de olsa mide koruyucular önemli bazı kalp gibi diğer ilaçlarla ilaç etkileşimlerine de neden olabilir. Bu nedenle ilaçları düzenleyen doktora, liste yeni ilaç eklendiğinde veya kesildiğinde bunu bildirilmesi önemlidir.
Yeni sorunlara davetiye çıkarmayın
Ek olarak, uzun süreli mide koruyucu kullanımı ince bağırsakta bakterilerin aşırı çoğalması, bağırsak dengesinin bozulması (mikroflora değişikliği), emilim bozukluklarına bağlı olarak bazı mineral ve vitamin eksiklikleri (Demir, Vitamin B12, Magnezyum eksikliği gibi) ve kemik metabolizmasının bozularak kırıklara yatkınlığın artışı gibi çeşitli sağlık problemlerine sebep olabilir.
İlaç liste ve endişelerinizi doktorunuzla rutin olarak paylaşmanız önemlidir. Mide koruyucuları azaltma veya bırakma kararı karmaşıktır. Güvenliğiniz için mide koruyucu dozunuzu ayarlamadan önce doktorunuza danışmalısınız. Sonuçta amaç, yalnızca faydayı en üst düzeye çıkarmak ve yan etkileri en aza indirmek için gerekli olan ilaçları aldığınızdan emin olmaktır.
Mide Koruyucu Dost mu Düşman mı? yazısı ilk önce SağlıkveYaşamDergisi üzerinde ortaya çıktı.