Bilinçsizce tüketilen besin takviyeleri vücutta birikerek karaciğer gibi hayati organlara zarar verebilir. Uzmanlar dengeli beslenen, sağlıklı kişilerin besin takviyesine ihtiyacı olmadığını ancak ciddi vitamin eksikliği veya hastalık süresinde olanların hekim tavsiyesi ile alabileceğini belirtiyor.
Prof. Dr. Aytaç Atamer
Gastroenteroloji Uzmanı
Dengeli beslenen ve sağlıklı kişilerin besin takviyesine ihtiyacı yoktur. Besin destekleri öncesinde ölçüm yapılması ve hekim kontrolü olmadan kullanması sağlık sorunlarına yol açabilir.
Vücudun ihtiyacı olan vitamin ve minareleri tüketilen gıdalardan rahatlıkla alınabilir. İhtiyaç olmadan alınan takviyeler ne bağışıklığı güçlendirir ne de karaciğeri temizler. Bilinçsizce tüketilen besin takviyeleri vücutta birikerek karaciğer gibi hayati organlara zarar verebilir. Ancak ciddi vitamin eksikliği veya hastalık süresinde olanlar hekim tavsiyesi olmak üzere besin tavsiyesi alabilir.
Karaciğerin detoks yani zehirden uzaklaştırma kabiliyetini sağlayan antioksidan glutatyodur. Vücutta glutatyon depolarının yüksek tutulması sülfür, C vitamini gibi içerikli gıdalar ile sağlanabilir. Bunu yeterli ve dengeli beslenmede almak mümkündür.
Yağda eriyen vitaminlerin aşırı alımı karaciğeri yoruyor
Karaciğer hayatın devamı için gerekli olan, vücudun en temel organıdır. Ağız yolu ile alınan her türlü yiyecek, içecek, ilaçlar karaciğerde metabolize olur.
Yağda eriyen vitaminler karaciğerde metabolizme edildikten sonra depolandıklarından dolayı aşırı alımı karaciğeri yorar ve hasara neden olabilir. Özellikle A vitamini ve suda eriyen bir vitamin olan niasin yüksek dozlarda alındığında karaciğerde aşırı miktarda depolanarak toksiditeye yol açabilir.
Cinsel fonksiyon artırıcı gibi takviyeler daha fazla zarar verebiliyor
Bitkisel gıda ve ilaç takviyelerinin binde bir ile on binde karaciğere hasar verme riski vardır. Cinsel fonksiyonu artırıcı takviyeler, vücut geliştirme, diyet ürünleri, kedi otu, yüksek otu, öksürük otu, karaciğer için toksik olabilir. İçerisinde çok sayıca vitamin ve detoks, destek ürünleri içeren çoklu yani 5 ile 20 madde içeren ürünler potansiyel olarak daha fazla zarar verebilir.
Bitkisel ürünler yeteri kadar kontrolden geçmiyor
Kullanılan gıda takviyeleri ve bitkisel ürünler yeteri kadar kontrolden geçmez. Bazıları ağır metaller ve katkı maddeleri içeriyor. İçeriği bilinmeyen veya gereksiz olarak kullanılan gıda takviyeleri yarardan çok zarar verebilir.
Gıda takviyelerinin kişinin karaciğerine etkisi; alınma süresi ile yaş, karaciğerin durum, kapasite, hastalık ve/veya genetik yatkınlığına alınan takviyelerin içeriğine göre değişebilir.
Alınan çoklu ilaçlar, diyabet gibi metabolik hastalıkların yan etkilerini artırır. Gıda takviyeleri ilaç statüsünde olmadığı için Sağlık Bakanlığı’nın denetimine tabi değildir, Tarım ve Orman Bakanlığı’na bağlıdır. Bu nedenle gıda takviyelerinin etkisini araştırmak için bilimsel araştırmalar daha çok toksik etkimeye maruz kalan hastalar üzerinde hekimler tarafından yapılır. Kullanılan gıda takviyelerinin yan etkisi konusunda yeterli bilimsel çalışma da yoktur. Bu konuda sıkı denetim ve bilinçli olmak gerekir.
Karaciğer Besin Takviyesi Sevmez yazısı ilk önce SağlıkveYaşamDergisi üzerinde ortaya çıktı.