İstanbul ve Ankara’da başta olmak üzere ülke genelinde sahte içkiden kaynaklanan ölümler artıyor. Onlarca kişi yoğun bakımda, bir kısmı da entübe… ‘Sahte İçki’ denilen metanol zehirlenmesi hakkında bilinmesi gerekenler…
Prof. Dr. Mevlüt Sait Keleş
Tıbbi Biyokimya Uzmanı
Halk arasında ‘sahte içki’ denilen metanol zehirlenmesinde ilk aşamada normal alkol zehirlenmesine benzeyen belirtiler görülür. Bir saatten sonra belirtiler değişmeye başlar. Alkol yüzde 100’e yakın emilir ve kanda çözünerek bütün organlara taşınır.
Metanol zehirlenmesi çok hızlı oluşur
“Metanol içki yapımında kullanılan etanole göre biraz daha ucuz ve üretimi kolay olduğu için, evde veya merdiven altı diye tabir edilen yerlerde üretimde kullanılır. Sahte içki diye halk arasında tabir edilen metanol zehirlenmesinde en önemli özellik, metanolün vücuda girdikten sonra dönüştüğü maddeler. Asıl zehir olan onlar ve çok hızlı bir şekilde dönüşüm gerçekleşir. Öncelikli olarak formaldehit denilen maddeye sonrasında formik asit adı verilen başka bir maddeye dönüşür. Formaldehit maddeyi patolojik inceleme yapmak için, dokuları sabitleştirmek için kullanılır. Yani bir diğer ifadeyle onları parçalamak için kullanılır.
İlk başta normal alkol zehirlenmesine benzer
Metanol zehirlenmesi tablosu ilk aşamada normal içkiyi alan kişilerde görülen belirtilere benzer. Bulantı, kusma, şuur bulanıklığı, konuşmada peltekleşme gibi durumlar meydana gelebilir. İlerleyen zamanda belirtiler değişir. Bir saatten sonra alkol ağızdan ama en çok mide ve bağırsağın üst kısmında yüzde 100’e yakın emilir. Dolayısıyla hemen hepsi etki eder. Kandaki miktarı burada çok önemli. Çünkü alkolün kanda taşınması için başka herhangi bir maddeye bağlanmasına gerek yok. Direkt suda çözünür yani kanda çözünür ve bütün organlara taşınır.
Zehirlenme durumunda ne yapılmalı?
Metanol zehirlenmesinde hızlı müdahalenin hayati öneme sahiptir. Eğer bir saat kadar zaman geçmemiş ise hızlı şekilde kusmalıdır. Ama 1 saati geçirmişse kusmanın bir faydası olmayacaktır. Çok faydalı olmamakla birlikte su içmeli. En azından kandaki düzeyi düşmüş, konsantrasyonu azaltmış olur.