COVID-19 pandemisinin etkileri yavaş yavaş azalırken Maymun Çiçeği virüsü haberleri yeni bir endişeye yol açtı. Virüsün yeni bir pandemi yaratıp yaratmayacağına bilinmezlik devam ederken bulaş için yakın ve uzun süreli temas gerektiğinden pandemi ihtimalinin pek olası görünmüyor. Hastalık 2-4 hafta içinde kendiliğinden iyileşse de küçük çocuk ve bağışıklığı baskılanmış kişilerde ağır bir tablo yaratabilir.
Doç. Dr. Elif Hakko
Enfeksiyon Hastalıkları Uzmanı
Kongo Cumhuriyet’inde ilk olarak 1970 yılında görülen, Orta ve Batı Afrika’da olmak üzere her yıl birkaç yüz kişide görülen Maymun Çiçeği virüsü diğer kıtalardaki vaka artışıyla endişe yarattı. Virüs Afrika’dan hayvan ve insanlar aracılığıyla diğer kıtalara yayılabilir. Diğer kıtalardaki vaka sayısı ilk kez bu kadar çok. 13-21 Mayıs tarihlerinde Avrupa, Amerika ve Avustralya’da 92 doğrulanmış vaka ve 28 şüpheli saptandı. Hastalığın etkeni Monkeypox virüs’tür. Her ne kadar isminde maymun olsa da asıl kaynak sincap, sıçan, fare gibi kemirgenlerdir. İnsanlara da bu hayvanlardan geçer.
İnsandan insana yakın temasla geçiyor
Bulaşma daha çok hayvandan olmakla birlikte insandan insana da yakın temasla olabilir. Hastalık temel olarak vücutta deri bütünlüğü bozulmuş alanlardan enfekte havyan sıvılarının teması ile bulaşır. İnsandan insana ise vücut sıvılarının temasının yanı sıra damlacık yoluyla da geçebilir. Hastalık büyük damlacıklarla, yüz yüze yakın temasla bulaşır.
Döküntüler çiçek hastalığına benziyor
Maymun Çiçeği virüsü ateş, baş ağrısı, lenf bezlerinde şişme, halsizlik, ateş düştükten sonra ortaya çıkan deri döküntülerine neden olabilir. Kuluçka süresi 6-13 gündür. Döküntüler su çiçeği ve çiçek hastalığına benzer ancak lenf bezi şişliği bu hastalıklardan ayırır. Tanısı için seyahat öyküsü ve lezyonlardan alınan PCR testi önemli. Kanda çok kısa kaldığından kan testi gibi yöntemler tanı koydurucu değildir.
Hastalığın FDA onaylı aşısı var
Hastalığın tedavisi çok net değil ancak bazı antiviral ilaçların kullanılabilir. FDA onaylı zayıflatılmış aşı mevcut. Dünya Sağlık Örgütü de çiçek aşısının yüzde 85 koruma sağladığını bildirdi. Ancak su çiçeği aşısı ile karıştırılmamalı. Çiçek hastalığı 1970’lerde ortadan kalktığından aşı en son 40-50 yaş arası kişilere uygulandı. Dolayısıyla 40 yaş altı kişiler bu hastalık için duyarlı.
Maymun Çiçeği Virüsü Haberci mi? yazısı ilk önce Sağlık ve Yaşam üzerinde ortaya çıktı.