FDA, üçüncü yılında bile salgın olarak gündemde olan Covid 19’un yenilenen varyantlarından korunmak için Moderna ve Pfizer tarafından güncellenen aşılara 2023-2024 için acil kullanım onayı verdi.
Prof. Dr. Ebru Çakır Edis
Türk Toraks Derneği (TTD)
Solunum Sistemi Enfeksiyonları
Çalışma Grubu Başkanı
Covid 19 varyantları yenilenerek salgın özelliğini korurken, Moderna ve Pfizer aşıları güncellenen formlarıyla onay aldı. Öte yandan; Dünya Sağlık Örgütü verilerine göre dünyada 770 milyon Covid 19 vakasından 7 milyonu yaşamını yitirdi; son yedi gündeki yeni vaka sayı da 17 bin 546.
Omicron varyantı XBB.1.5’e karşı hastaneye yatış ve mortaliteyi azalttığına ilişkin daha etkili olan 11 Eylül 2023’de FDA (U.S. Food and Drug Administraion) Moderna ve Pfizer tarafından 2023-2024 için güncellenen aşılara acil kullanım onayı verdi.
FDA, güncellenmiş bu aşıların güvenli-etkin olduğunu düşündüklerini; 6 aylık ve daha büyük bireyler için faydalarının risklerinden daha ağır bastığını vurguladı. Yan etkilerin diğer aşılarla benzer olduğu ifade edildi. Aşılar 12 yaş ve üzeri yaş grubunda onaylandığı, 6-11 yaş aralığında acil kullanıma onay verildiği hatırlatıldı. Aynı zamanda Covid 19’da da tıpkı influenzada olduğu gibi her yıl güncellenmiş aşıların uygulanması gerekebileceği açıklaması yapıldı.
12 Eylül’de CDC (Centers for Disease Control and Prevention)’de aşı önerilerini güncellemiş ve 6 aylıktan büyük herkese aşı önermiştir. Son 2 ay içerisinde aşı yaptırmamış herkesin güncellenmiş şekli ile aşılanması tavsiye edildi. Covid 19’un varyantlarının zamanla değişim göstereceği, buna karşı aşı yanıtının da azalabileceği vurgulandı. Bu sonbahar-kış sezonunda Covid 19 aşılarının yanı sıra influenza ve RSV aşılarının da olduğu hatırlatıldı.
Aşılar hastalığın hafif geçirilmesi için yararlı
Yapılan çalışmalarda güncellenmiş aşıların şu an dolaşımda bulunan EG.5 (Eris) ve BA.2.86 (Pirola) dahil olmak üzere varyantlara karşı etkili olduğu görüldü. Aşılar Covid 19 enfeksiyonuna karşı yüzde 100 korumasa bile hastalığın daha hafif geçirilmesini sağlayabilir; hastane yatışı ve ölümlere karşı koruyabilir. Hatta Long-Covid gelişiminin önlenmesinde bile etkili olabilir. Türkiye Covid 19 vaka sayısı olarak Dünya’da 11. sırada ve ne yazık ki halen polivalan aşısı uygulanmaya başlanmadı.
Kış dönemi ile birlikte tüm dünyada olduğu gibi Türkiye’de de influenza gibi viral solunum yolları hastalıkları artacaktır. Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, 16 Eylül tarihinde Covid 19’un Eris varyantının 9 kişide görüldüğünü, bunun endişe sayılmayacak bir gelişme olduğunu bildirdi ancak varyantından bahsedilmedi. Yapılan test sayısının düşüklüğü ve varyant testlerinin uygulanması ile ilgili kısıtlılıklar nedeniyle Türkiye’deki gerçek vaka sayısı yansıtılamıyor. Sağlık çalışanları için özellikle hasta muayene ederken maske kullanması, bu gruba yönelik olarak influenza aşısı temin edilmesi ve risk grupları (sağlık çalışanları öncelikle olmak üzere) varyant mRNA aşısı ile aşılanması gereklidir.
Covid Yenilendi Aşısı Güncellendi yazısı ilk önce SağlıkveYaşamDergisi üzerinde ortaya çıktı.