Bu sene soğan ihracatı durdu, üreticinin elinde kaldı. Domates 3 TL’den tarlada alıcı bulamıyor. Limonun merkezi Mersin’de Mayer çeşidi hasata başlandı ama ilk ürünler olmasına rağmen 2-3₺ den alıcı buluyor. Mutfağımızın önemli üç ürünü ne yazık ki üreticisini perişan etti. Biz tüketiciler için değişen bir şey yok gerçi! Bu ürünleri markette pazarda hep 4-5 katına alıyoruz. Ektiğimiz ürünlerin sanayisini oluşturmadıktan sonra yapacağımız her türlü planlama eksik kalacaktır diye de düşünüyorum.
Tarım Bakanlığına Güven Meselesi mi?
Ticaret Bakanlığı tarafından 27 Ocak 2022 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanarak uygulamaya konulan tebliğ, büyükbaş-küçükbaş hayvan etleri, kümes hayvanları et ve sakatatları, patates, domates, kuru soğan, sarımsak, fasulye, patlıcan, sivri biber, zeytinler, kırmızı mercimek, portakal, limon, karpuz, elma, zeytinyağı ve fraksiyonları, yumurta ve tereyağı gibi ürünlerin ihracatında gerektiğinde dönemsel düzenlemeler yapmak için Tarım ve Orman Bakanlığı’na yetki veriyordu.
Söz konusu tebliğ, Mart 2023 itibarıyla Ticaret Bakanlığı tebliğiyle yürürlükten kaldırıldı. “Sen üret yeter” diyen, üretimi yapan Tarım Orman Bakanlığına güvenemediniz mi sorusu akla gelmiyor mu?
TÜİK Sayacak!
Tarım planlamasının en önemli ayaklarından olan, tarım envanterinin çıkarılması için gerekli sayımı (işletmeden hayvan sayısına kadar her türlü bilgi) TÜİK ile bakanlık arasında yapılan protokolle imza altına alındı. Özellikle enflasyon rakamlarını belirleme noktasında güven kaybına uğrayan TÜİK in bu çalışmasının sonucunu bekliyoruz. İki günde illerden hayvan varlığının sayısının istenildiği dönemleri hatırlıyorum. İşte bundan dolayı Sn. Yumaklı’nın bu çalışması çok önemli. Bu rakamların çalışmasında da yine il müdürlüklerine çok iş düşüyor diye düşünüyorum. Sahada ne var ne yok görmek lazım değil mi?
Tarım da Planlama
Tarımda planlamayla ilgili yazıma gelen tepkilere bakıyorum da planlamayla sözleşmeli üretimi karıştırmışlar. Sözleşmeli üretim için hukuki alt yapının çok ciddi bir şekilde düzenlenmesi lazım. Planlı üretimdeki en önemli sorun da gayrisafi milli hasıladan tarıma ayrılan yüzdelik payın yeterli olmaması! Avrupa ülkelerine baktığımızda tarıma ayrılan pay %3 ile %8 arasında değişiyor. Türkiye’de de tarıma ayrılan payın, Bakanlığın yapacağı çalışmalar ön plana alarak belirlenmesi ve Maliye Bakanlığının da buna göre bütçe vermesi gerekmiyor mu? Masanın üstünü kaplamayan bir örtüyü hangi köşeyi kapatmak için çekerseniz karşı taraf açık kalacaktır.