Tarım ve Orman Bakanlığı ile paydaş kurumlar tarafından yürütülen çalışmalar sonucunda Ayaş domatesi Avrupa Birliğinden (AB) coğrafi işaret tescili aldı. Bakan İbrahim Yumaklı, Ayaş domatesinin AB’den coğrafi işaret tescili almasının üreticilere hayırlı olmasını dileyerek, “Ankara’mızın gözbebeği ürünü Ayaş domatesi, uluslararası alanda daha tanınır hale gelecek.” ifadelerini kullandı.
AB’nin tescillediği Türkiye’nin 15’inci, Ankara’nın ise ilk coğrafi işareti olan Ayaş domatesi, 1960’lı yıllardan beri Ankara’da yetiştiriliyor. Ayaş domatesi, iri yapılı ve oldukça etli olup 250-300 gram ağırlığındadır.
Donuk pembe-kırmızı renk tonuna sahip Ayaş domatesinin en önemli fiziksel özelliklerinden biri de ikiye ayrıldığında meyve etindeki kırağı şeklindeki beyazlıktır. Asit oranının yüksek olması nedeniyle hafif tuzlu ve limonsu aromaya sahiptir.
Başkent’in ilk AB coğrafi işaret tescili alan ürün, 5 Eylül 2022 tarihinde de ülkemizde tescil almıştı.
YUMAKLI: COĞRAFİ ÜRÜN SAYISINI ARTIRMAK İÇİN ÇALIŞIYORUZ
Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı, Ayaş domatesinin AB coğrafi işaret almasından büyük sevinç duyduklarını belirterek üreticilere hayırlı olması temennisinde bulundu.
Coğrafi işaretin başta tarımsal olmak üzere ürünlere daha da değer kattığına dikkati çeken Yumaklı, AB’den coğrafi işaret tescili alan Ankara’mızın gözbebeği ürünü Ayaş domatesi, uluslararası alanda daha tanınır hale gelecek” değerlendirmesini yaptı.
Yumaklı, Ayaş domatesinin Türkiye’nin AB’den coğrafi işaret alan 15. ürün olduğu bilgisini aktararak,
Edremit Körfezi Yeşil Çizik Zeytini, Ezine peyniri, Maraş tarhanası, Safranbolu Safranı, Araban Sarımsağı ve Aydın Memecik zeytinyağı olmak üzere 6 ürünün 3 aylık itirazlar sonucunda tescil almalarını beklediklerini vurguladı. AB coğrafi işaret tescili bekleyen ürün sayısının da 40 olduğunun altını çizen Yumaklı, coğrafi ürün sayısını artırmak için paydaş kurumlarla birlikte yoğun çaba içerisinde olduklarını kaydetti.
COĞRAFİ İŞARET NEDİR?
Coğrafi işaret; belirgin bir niteliği, ünü veya diğer özellikleri bakımından kökenin bulunduğu yöre, alan, bölge veya ülke ile özdeşleşmiş ürünü gösteren işarettir. Türkiye’de 1490 coğrafi işaret ve geleneksel ürün adı tesciline sahip ürün bulunuyor. Bunlardan 1301’i yani yaklaşık yüzde 90’ı, tarım ve gıda ürünleri oluşturuyor. Bu tescillerin ülke sınırları içinde geçerliliği bulunuyor.
AB ülkelerinin tamamında koruma sağlamak içinse, 2012/1151 sayılı Tarım Ürünleri ve Gıda Maddeleri Hakkında Kalite Tasarısı isimli Avrupa Konseyi Tüzüğü çerçevesinde Avrupa Komisyonuna başvuru yapmak gerekiyor.
AB TESCİLİ ALAN ÜRÜNLER
Avrupa Birliğinden coğrafi işaret tescili alan ürünler şöyle sıralanıyor:
Antep Baklavası / Gaziantep Baklavası, Aydın İnciri, Malatya Kayısısı, Aydın Kestanesi, Milas Zeytinyağı, Bayramiç Beyazı, Taşköprü Sarımsağı, Giresun Tombul Fındığı, Antakya Künefesi, Suruç Narı, Çağlayancerit Cevizi, Gemlik Zeytini, Edremit Zeytinyağı, Milas Yağlı Zeytini, Ayaş Domatesi.
AB TESCİLİ BEKLEYEN ÜRÜNLER
AB coğrafi işaret tescili için başvuruda bekleyen ürün sayısı ise 40. Bu ürünler ise şöyle:
Afyon Pastırması, Afyon Sucuġu, Antepfıstığı, Kayseri Mantısı, İnegöl Köfte, Tonya Tereyağı, Bursa Kestane Şekeri, Amasya Çiçek Bamyası, Bursa Siyah İnciri, Manisa Sultani Çekirdeksiz Üzümü, Kilis Zeytinyağı, İpsala Pirinci, Aydın Memecik Zeytini, Manisa Mesir Macunu, Hüyük Çileği, Isparta Gülyağı Silifke Yoğurdu, Osmaniye Yer Fıstığı, Kayseri Pastırması, Adana Şalgamı, Urla Sakız Enginarı, Demirci Hünnabı, Bingöl Balı, Rize Çayı, Sinop Kestane Balı, Kayseri Sucuğu, Bursa Şeftalisi, Tarsus Sarıulak Zeytini, Erzurum Su Böreği, Melli İnciri, Maraş Çöreği, Hopa Hamsili Ekmeği, Gaziantep Menengiç Kahvesi / Gaziantep Melengiç Kahvesi, Kırkağaç Kavunu / Kırkağaç melon, Milas Çekişke Zeytini, Hatay Kaytaz Böreği, Aydın Çam Fıstığı, Söke Pamuğu, Urfa Keten Köyneği Fıstığı / Şanlıurfa Keten Köyneği Fıstığı, Fethiye Kaya İnciri.