Yazın yeryüzüne daha yoğun, dik gelen zararlı UV ışınları cildin yanı sıra gözleri de tehdit eder. Sıcak havalarda serinlemek için sıkça tercih edilen havuzlarda dezenfeksiyon için kullanılan kimyasal ve polenler de göz sağlığı için risk oluşturur.
Dr. İbrahim Şahbaz
Göz Hastalıkları Uzmanı
Yaz aylarında yoğun, dik gelen zararlı UV ışınları bazı göz hastalıklarının oluşum veya şiddetinin artmasına yol açabilir. Başta göz enfeksiyonu olmak üzere gelişebilecek göz hastalıklarına karşı mutlaka önlem almak gerekir.
Göz ile ilgili herhangi sorun geliştiğinde ise ‘geçer’ diye beklememek, çok gecikmeden göz doktoruna başvurmak gerekir. Zira küçük bir ihmal, ileride ciddi görme kayıplarına bile neden olabilir.
Yaz aylarında alınması gereken önlemler:
Elleri sık sık yıkamak
Plaj, piknik, kamp yerlerinde alınması gereken hijyen önlemleri genel sağlık gibi göz sağlığı için de çok önemli. Plaj, piknik, kamp yerlerinde el ile göze çok sık temas edilir. Kirli elle dokunmak gözlerin mikrop kapmasına kolayca yol açabildiği için olabildiğince temiz tutulması gerekir.
Göz kuruluğuna karşı önlem alınmalı
Yaz aylarında güneş-sıcak hava göz kuruluğuna yol açan önemli etkenlerden. Ayrıca iç ortamlar, klimalı mekanlarda gözyaşı normalden fazla buharlaşarak; gözde kurumaya, batmaya ve yanmaya, hatta göz yüzeyinin zarar görmesine neden olabilir. En basit önlem; gözleri daha sık kırparak daha sık nemlenmesini sağlamaktır. Ayrıca klimalı ortamda havayı nemlendiren cihaz kullanmakta da fayda var. Bunlara rağmen sorun devam ederse göz hekimine danışarak suni gözyaşı damlasından yararlanılabilir. Bu önlemler yeterli gelmezse daha yoğun bir tedavi gerekebilir.
Kalitesiz güneş gözlüğü kullanmak
Güneş gözlüğü yaz aylarında gözlerimizi ultraviyole ışınlarının yapabileceği başta alerjik reaksiyonlar olmak üzere, katarakt, sarı nokta hastalığı gibi önemli sağlık sorunlarını engelleyebilir. Ancak standartlara uymayan ve ultraviyole koruması olmayan güneş gözlüklerinin tam aksine gözlere zarar verebilir. CE işareti, ürünün ilgili teknik düzenlemesine uygun olduğunu ve ürünlerin amacına uygun kullanılması halinde insanın can-mal güvenliğine, bitki, hayvan, çevreye zarar vermeyeceğini gösteren bir işarettir. Gözlüğün sapında CE işareti olmayan güneş gözlükleri ise göze ciddi zaralar verebilir.
Göze gelen darbeyi önemsenmeli
Açık havada yapılan sporlar sırasında göz top, dirsek veya diz darbeleri gibi dış etkenler nedeniyle travmaya uğrayabilir. Bu ciddi sorunlar oluşturabilir. Öyle ki darbeler gözün ciddi şekilde yaralanması, kornea ve retina yırtıkları, göz içi kanamaları ile ödemine neden olabilir. O an önemsenmeyen bir darbe, ileride körlüğe bile yol açabilir. Koruyucu spor gözlüğü takmak bu riskleri azaltmak açısından faydalıdır.
Bu saatlerde korunmasız sokağa çıkmak
Güneşin ultraviyole ışıkları gözde alerjik reaksiyonlar oluşturarak doğrudan zarar verirken, batma ve yanmanın yanı sıra katarakt ile retina hastalıklarına da neden olabilir. Dolayısıyla özellikle 10:00-14:00 saatleri arasında güneş ışınlarından uzak kalınması gerekir. Eğer dışarıya çıkılması şart ise geniş siperlikli şapka, ultraviyole koruması olan güneş gözlüğü kullanmak koruyucu etki gösterir.
Kum kaçan gözleri ovuşturmak
Özellikle plaj, kırsal alanlarda göze sıkça kaçabilen kum, toz veya otlar da önemli risk unsurlarını oluşturur. Göze kaçan yabancı cismi görülüyorsa, gözyaşı damlasıyla gözleri yıkayıp cismin dışarı çıkmasını sağlayabilir. Ancak cisim görülmüyorsa gözler kesinlikle ovuşturulmamalıdır. Ayrıca göz doktoruna görünmek ihmal edilmemelidir. Zira yabancı cisim ve gözleri ovuşturmak korneayı çizerek göz enfeksiyonu hatta görme kaybı oluşturabilen kalıcı hasara yol açabilir.
Yüzücü gözlüğü kullanmamak
Havuzlarda yapılan sportif faaliyetler göz travmaları riskini artırırken, en sık yaşanan travma ise havuzlarda hijyen için yer alan klor ve diğer kimyasallardan kaynaklanır. Zira bu tür maddeler gözlerde alerjik reaksiyonlara sebep olabilir. Dolayısıyla havuzda yüzücü gözlüğü kullanmayı ihmal edilmemelidir.
Havuza lens ile girmek
Yaz aylarında kontakt lensler daha fazla tercih edilir. Ancak kontakt lenslerin dikkatsizce kullanılmaları göz enfeksiyonlarına neden olabilir. Kontakt lensleri takıp çıkarmadan önce ellerin mutlaka yıkanması gerekir. Ayrıca lens solüsyon ve kutuları temiz saklanmalıdır. Bu nedenle tatilde en uygunu günlük lens kullanmaktır. Göz enfeksiyonu ajanlarının lense yapışarak göze bulaşmalarını kolaylaştıracağı için deniz, havuza lens yerine numaralı yüzücü gözlüğüyle girilmelidir.
Göz İçin Yaz Sağlık Rehberi yazısı ilk önce SağlıkveYaşamDergisi üzerinde ortaya çıktı.